Een woord dat eigenlijk niet bestaat, maar dat ik voor deze keer wél wil gebruiken; meteorenseizoen. De komende maand is het regelmatig raak als het gaat om meteorenzwermen die de aardbaan kruisen en als gevolg daarvan tot wel 25 ‘vallende sterren’ (hierna te noemen meteoren) laten zien. Eind juli krijgen we van doen met de α-Capricorniden, de δ-Aquariden en in augustus de populaire Perseïden. Er zijn overigens meer meteorenregens de komende maand, maar die zijn nauwelijks te zien omdat ze te zuidelijk zijn of overdag het meest actief zijn.
12 juli – 23 augstus 2017 – δ-Aquariden-Zuid
Sinds 1849 worden deze meteoren waargenomen. Ze zijn afkomstig van het Machholz-complex. Het Machholz-complex is een grote groep ‘puin’ die een relatief vaste baan beschrijft om de zon. Dit is hoogstwaarschijnlijk ontstaan door het uit elkaar vallen van een komeet. De komeet 96P/Machholz is een brokstuk hiervan. Dit ‘puin’ kruist de baan van de aarde waardoor we, onder de ideale omstandigheden, een prachtig schouwspel kunnen zien.
De zwerm piekt dit jaar op 28-07 tussen 00:00 en 02:45. Op een hoogte van 80-120 kilometer dringen er met een snelheid van 41 km/sec vele meteoroïden de aardatmosfeer binnen, die we vanaf dat moment meteoren noemen. Al deze meteoren lijken vanuit één specifiek punt te komen. Dat punt noemen we het radiant. Het ligt in de constellatie Aquarius (Waterman) tussen de sterren Skat en Ancha. Het nadeel van de delta-Aquariden is dat het radiant zich vrij laag aan de horizon bevindt. Een open veld met goed zicht op de zuid-oostelijke horizon is een sterke must.
15 juli – 10 augustus – α-Capricorniden
In dezelfde periode en in de buurt waar ook de delta-Aquariden te zien zijn, worden ook de alpha-Capricorniden wakker. Deze meteoroïden zijn afkomstig van de komeet 169P/NEAT. Daar zitten behoorlijke pittige tussen, die een zogenaamde vuurbal kunnen veroorzaken, zoals ook te zien is op de foto hiernaast. Vergelijk dat eens met de constellatie Orion.
Deze zwerm piekt op 30/31 juli rond de klok van 02:45. Het mooie van deze zwerm is dat de meteoroïden relatief langzaam (23 km/sec) de aardatmosfeer binnendringen. Dat veroorzaakt lange, trage sporen wat het fotograferen een stuk makkelijker maakt. Het radiant ligt in de constellatie Capricornus (Steenbok) dat zich een stuk hoger aan de horizon bevindt dan de delta-Aquariden.
17 juli – 24 augustus – Perseïden
De meest populaire meteorenzwerm zijn de Perseïden. Zij worden sinds 36 voor de geboorte van Christus waargenomen, en sinds 1835 weten we dat het een jaarlijks terugkomende zwerm betreft. Deze meteoroïden zijn afkomstig van de komeet 109P/Swift-Tuttle die eens per 133 jaar de baan van de aarde kruist (zie afbeelding hieronder).
De Perseïden zijn zeer populair omdat de piek midden in de zomervakantie valt, omdat er veel meteoren waargenomen kunnen worden en omdat ze erg snel zijn (59 km/sec). Dit jaar piekt de zwerm met 41 meteoren per uur op 13 augustus rond de klok van 23.30 uur. Het radiant bevind zich in de constellatie Perseus, vlakbij Camelopardalis (Giraffe). Zie eveneens het onderstaande kaartje.
Waarnemen
Om de meteoren goed te kunnen zien, dient er rekening gehouden te worden met o.a. de maan. Hoeveel procent verlicht is deze? Vanaf 40% en meer gaat het aantal meteoren dat te zien is, drastisch naar beneden. Kijk dan ook goed naar de maanfase op dat moment. Ook het weer, met name de bewolking kan parten spelen, alsmede de tijd: midden juli/augustus rond 03.40 begint het al te schemeren.
Zelf ben ik nogal een fan van foto’s maken van dergelijke wonderlijke gebeurtenissen en dat ben ik tijdens deze piekdagen/uren zeker van plan. Mocht je zelf ook overwegen dit te doen, kijk dan eens op de website van de “Werkgroep Meteoren” (deze pagina). Daar staat een goede beschrijving. Vragen mag natuurlijk ook.
Veel plezier als je gaat kijken!
